Over het barrièremodel
Een barrièremodel helpt om een crimineel bedrijfsproces in kaart te brengen. Zo wordt in één oogopslag duidelijk welke stappen gezet moeten worden om een delict te kunnen plegen. Dit geeft overzicht. Het model maakt vervolgens per stap inzichtelijk welke gelegenheden, signalen en partijen het delict mogelijk maken. Vervolgens toont het model wie op welke manier kan ingrijpen om de gelegenheden te verstoren of helemaal weg te halen.
Het barrièremodel kan ook ingezet worden om regelovertreding of misbruik van een bedrijfsproces in kaart te brengen.
Onderdelen barrièremodel
-
Gelegenheden
Criminelen zijn altijd op zoek naar de meest gunstige omstandigheden. In het barrièremodel wordt daarom per stap omschreven van welke omstandigheden zij gebruik kunnen maken.
-
Signalen
Hoe onzichtbaar criminaliteit ook lijkt te zijn, bij iedere stap kunnen er indicatoren aanwezig zijn waaraan (de voorbereiding van) criminele handelingen herkend kunnen worden. Dit worden signalen genoemd. Vaak is de kunst dat je weet waarnaar je moet kijken.
-
Faciliteerders
Criminelen plegen hun daden meestal niet alleen. Ze hebben hier vaak de hulp van andere personen of partijen bij nodig. Deze worden in het model faciliteerders genoemd. Faciliteerders kunnen de criminelen bewust, maar ook onbewust helpen.
-
Barrières
Als duidelijk is welke gelegenheden, signalen en dienstverleners bestaan, kunnen per stap gerichte maatregelen getroffen worden om de gelegenheden te verstoren of zelfs weg te nemen. Als deze barrières adequaat en in goede samenhang worden ingezet, kan de criminaliteit of de regelovertreding voorkomen of gestopt worden.
-
Partners
Bij iedere stap hebben verschillende partijen de mogelijkheid om barrières op te werpen. De ene keer kunnen dat burgers en ondernemers zijn, de andere keer is de gemeente, de politie of het Openbaar Ministerie aan zet. Per situatie kan worden bekeken welke partner op dat moment de ‘beste kaarten’ in handen heeft om in te grijpen.
Waarom gelegenheden verstoren of wegnemen?
Het uitgangspunt van het barrièremodel is dat een crimineel of regelovertreder niet zo makkelijk te beïnvloeden is. De gelegenheden die het criminele bedrijfsproces mogelijk maken, zijn echter makkelijker te verstoren of zelfs weg te nemen. Hiermee kunnen criminele handelingen bemoeilijkt of voorkomen worden. Dit wordt ook wel situationele criminaliteitspreventie genoemd. Hiermee
- neem je de oorzaken weg;
- voorkom je dat de daad ontstaat/georganiseerde criminaliteit zich kan ontwikkelen;
- voorkom je dat (potentiële) daders in de verleiding worden gebracht om criminele handelingen te verrichten.
Samenwerken voor maximaal resultaat
Bij elke stap hebben verschillende partijen de mogelijkheid om barrières op te werpen om gelegenheden te verstoren of weg te nemen. De ene keer kunnen dat bijvoorbeeld opsporingsdiensten en overheidsdiensten zijn, de andere keer zijn organisaties en ondernemers aan zet. Om criminele bedrijfsprocessen effectief te verstoren, is het daarom belangrijk dat private en publieke partijen met elkaar samenwerken. Dat instrumenten met elkaar gecombineerd worden. Alleen dan kan een maximaal resultaat behaald worden.